Otyłość a zdrowe stawy

Zachowanie odpowiedniej wagi ciała ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania stawów. Nadmierna waga obciąża układ kostno-stawowy oraz utrudnia wykonywanie systematycznej aktywności fizycznej - niezwykle ważnej dla zachowania dobrej kondycji stawów. Otyłość zwiększa ryzyko występowania dolegliwości zwyrodnieniowych stawów. Sprawdź w jaki sposób możesz poprawić funkcje biomechaniczne przeciążonych stawów oraz poprawić komfort swojego życia.

 

grupa ludzi ćwicząca na piłkach gimnastycznych
Aktywność fizyczna to doskonały sposób na walkę z otyłością

Otyłość a zwyrodnienie stawów

Otyłość to jedna z najczęstszych przyczyn wywołujących ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych, biodrowych, a nawet stawów rąk. Badania chorych, u których zdiagnozowano dolegliwości stawów wskazują na wyraźną zależność pomiędzy masą ciała, a kondycją stawów. Nadmierna waga ciała powoduje przeciążenie stawów, co prowadzi do mechanicznych uszkodzeń chrząstki stawowej. Na tym etapie bardzo często występują takie dolegliwości jak ból oraz sztywność stawów.

 

Badania potwierdzają, iż pacjentom z podwyższonym wskaźnikiem masy ciała (BMI) bardzo często towarzyszą kliniczne i radiologiczne objawy zwyrodnienia stawów kolanowych (Busija L, Bridgett L, Sean RM et al.: Osteoarthritis. Best Practice & Research Clinical Rheumatology 2010). Zwiększenie wskaźnika BMI o 1 kg/m2 powyżej progu 27 kg/m2 najczęściej zwiększa także ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej o 15%. Zależność ta występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. Na uszkodzenia narażone są nie tylko stawy kolanowe. W mniejszym stopniu nadmierna waga wpływa także na zwyrodnienie stawów biodrowych oraz stawów rąk.

statystyka dot. otyłości Polaków

Otyłość w Polsce

Zgodnie z danymi Raportu "Jakość życia w Polsce" (GUS 2015) otyłość to bardzo poważny problem Polaków. Ocenia się, iż ponad połowa Polaków w wieku powyżej 15 lat ma problem z otyłością lub nadwagą (53,3% - dane z 2014 r.). Otyłość występuje częściej wśród mężczyzn (64%) niż wśród kobiet (46%).

Aby zadbać o dobrą kondycję stawów należy regularnie wykonywać specjalnie dobrane ćwiczenia fizyczne. Dojrzały wiek oraz przeciążania powstające podczas intensywnego wysiłku to częste przyczyny uszkodzenia stawów. Negatywny wpływ na kondycję stawów ma także nadwaga, która powoduje nadmierne obciążenie stawów i znacząco je osłabia.

Monitoring nadwagi i otyłości jest dokonywany na podstawie indeksu masy ciała - BMI (Body Mass Index). Otyłość występuje wtedy, gdy wskaźnik BMI przyjmuje wartość co najmniej 30, zaś nadwaga - co najmniej 25. Aż 1,5 mln Polaków choruje na otyłość olbrzymią, która kwalifikuje ich do leczenia operacyjnego. Niestety tylko ok 2 tys. chorych na otyłość olbrzymią zostaje poddana zabiegom operacyjnym.

 

Najczęstszą przyczyną epidemii otyłości jest niezdrowy styl życia, do którego przyczynia się m.in.:

  • nieprawidłowa wysokoenergetyczna dieta (zbyt duża ilość tłuszczów i węglowodanów),
  • złe nawyki żywieniowe - brak regularności spożywania posiłków, bardzo obfite kolacje, podjadanie,
  • siedzący tryb życia oraz mała aktywność fizyczna.

 

Istotny wpływ na rozwój otyłości mają także czynniki dziedziczne. Osoby, które wykazują tendencję do tycia lepiej magazynują energię z pokarmów. Szacuje się, że udział czynników dziedzicznych w otyłości jest dość wysoki, na poziomie ok. 40-70%. Z drugiej jednak strony, wysoki udział czynników genetycznych w rozwoju otyłości nie spowodował zmian w ludzkim genomie na przestrzeni ostatnich dwóch dekad. Oznacza to, że w dużym stopniu jesteśmy w pełni odpowiedzialni za masę naszego ciała.

 

Jak obliczyć BMI?

Wskaźnik masy ciała BMI (Body Mass Index) jest wyliczany na postawie wzoru:

BMI wzór na wyliczenie wskaźnika masy ciała

Przykład 1.

Wskaźnik BMI dla kobiety, o wadze 65 kg oraz wzroście 170 cm wynosi:

65 kg / (1,7 x 1,7) = 22,49

BMI = 22,49

 

Otrzymany wskaźnik należy sprawdzić w tabeli wyników. Kobieta o wadze 65 kg i wzroście 170 cm ma prawidłowa wagę.

 

Tabela 1. Zakres wartości wskaźnika BMI
<16 Wygłodzenie
16-17 Wychudzenie
17-18,5 Niedowaga
18,5-25 Waga prawidłowa
25-30 Nadwaga
30-35 I stopień otyłości
35-40 II stopień otyłości
>40 III stopień otyłości (otyłość skrajna)

 

BMI to jeden z najbardziej popularnych wskaźników masy ciała, który powszechnie wykorzystywany jest przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Należy jednak mieć na uwadze fakt, iż otrzymane wyniki nie są precyzyjne. BMI nie uwzględnia rozmieszczenia tkanki tłuszczowej oraz jej wagi. Dlatego, aby sprawdzić czy dana waga nie powoduje przeciążenia stawów, należy skonsultować się z lekarzem.

 

Otyłość a problemy zdrowotne

Zgodnie z wynikami raportu Fundacji OD-WAGA problem otyłości będzie w kolejnych latach dotyczyć coraz to większej grupy osób. Już w 2010 r. na otyłość oraz choroby bezpośrednio z nią związane zamarło ok 3-4 mln osób na całym świecie. Prognozuje się, iż do roku 2035 liczba osób chorych na otyłość zwiększy się z 22% do 33%.

 

Otyłość nie tylko pogarsza jakość życia i skraca jego przewidywany czas. Nadwaga w dużym stopniu przyczynia się do zwiększenia ryzyka zachorowania m.in. na następujące choroby:

  • cukrzyca typu II,
  • nadciśnienie,
  • choroby sercowe,
  • choroby naczyniowe,
  • niektóre typy nowotworów,
  • kamica pęcherzyka żółciowego,
  • choroba zwyrodnieniowa stawów.

 

Otyłość a choroba zwyrodnieniowa

Otyłość jest czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na choroby stawów. Dostępna wiedza na temat bezpośrednich zależności pomiędzy chorobą zwyrodnieniową, a nadmierną masą ciała nie jest kompletna. Dotychczasowe badania wskazują na następujące czynniki zwiększające ryzyko występowania choroby zwyrodnieniowej:

  • czynnik biomechaniczny - nadmierne obciążenie stawów bezpośrednio uszkadza stawy i zmniejsza ich wydolność. Otyłość w największym stopniu przyczynia się do zwyrodnienia stawów kolanowych. Stale powtarzające się oddziaływanie nadmiernych obciążeń mechanicznych wywołuje uszkodzenia chrząstki stawowej.
  • czynnik metaboliczny - tkanka tłuszczowa odpowiedzialna jest w organizmie nie tylko za magazynowanie zasobów energetycznych, ale także za produkcję hormonów (cytokina, leptyna, adiponektyna). Leptyna to hormon, który zmniejsza apetyt oraz stymuluje prawidłowe wydatkowanie energii. Wysokie stężenie leptyny może powodować destrukcję chrząstki stawowej (Ku JH, Lee CK, Joo BS et al.: Correlation of synovial fluid leptin concentrations with the severity of osteoarthritis. Clin Rheumatol 2009). Dotychczasowe wyniki badań nie wyjaśniają jednoznacznie wpływu leptyny na pogłębianie się dolegliwości związanych ze zwyrodnieniem stawów. Jednakże zaobserwowana została zależność podwyższonego stężenia leptyny u osób otyłych oraz u osób z uszkodzoną tkaną chrząstki.

 

Otyłość w dużym stopniu przyspiesza rozwój zmian zwyrodnieniowych w stawach kolanowych. Dodatkowo następuje także osłabienie siły mięśniowej oraz zaburzenia kontroli ruchowej, co także przyczynia się do zwiększenia ryzyka zachorowania.

 

Badania wskazują na występowanie zależności pomiędzy utratą masy ciała a poprawą wyników klinicznych u pacjentów, którzy chorują na zwyrodnienie stawu kolanowego. Niestety w dalszym ciągu nie zostały wyjaśnione wszystkie czynniki i relacje zachodzące w procesie rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Otyłość to jeden z nielicznych zmiennych czynników wywołujących zmiany zwyrodnieniowe, dlatego też stale prowadzone są badania, które mają na celu wykazanie wszystkich pośrednich i bezpośrednich związków pomiędzy chorobą zwyrodnieniową a poziomem masy ciała.

 

Profilaktyka otyłości

Na otyłość wpływa bardzo wiele czynników. Niedożywienie płodu oraz nadmierne karmienie w pierwszych latach życia dziecka może zwiększyć tendencję do tycia w późniejszym okresie. Dzieci karmione piersią są zdecydowanie rzadziej otyłe. Dlatego też niezwykle istotne jest, aby w miarę możliwości podawać maluchowi naturalne mleko matki, przynajmniej przez pierwsze 3 miesiące życia.

osoby aktywne fizycznie
Walka z nadwagą możliwa jest w każdym wieku

Od najmłodszych lat należy prowadzić odpowiednią edukację żywieniową u dzieci. Dzięki temu dzieci wyrobią w sobie zdrowe nawyki żywieniowe, co pozwoli im zachować właściwą masę ciała. Niezależnie od wieku należy starać się prowadzić zdrową dietę, która zapewni naszemu organizmowi wszystkie niezbędne składniki pokarmowe w odpowiedniej ilości. W przypadku zwiększonej masy ciała, należy zastosować odpowiednią dietę odchudzającą, która pozwoli nam pozbyć się nadmiernych kilogramów. Jednym z największych zagrożeń odchudzania jest efekt jojo, a więc nadmierny przyrost wagi po zakończonej diecie odchudzającej. Efekt jojo jest skutkiem wolniejszej przemiany materii w okresie odchudzania. Ważne, aby dieta była skonsultowana z dietetykiem, dzięki czemu możemy mieć pewność, że będzie ona skuteczna i zdrowa.

 

https://www.apteka-melissa.pl/produkt/hyalutidin-hc-aktiv-syrop-1000-ml,3705.html?https://www.ceneo.pl/99012984

 

Walka z otyłością

Istnieje wiele metod leczenia otyłości. Badania pokazały (Hainer V. Obesity epidemic: pathogenesis, health risks, and comprehensive treatment. Ann Rheum Dis 2006 oraz Lohmander S. Management of obesity-induced arthritis. Ann Rheum Dis 2006), iż zmniejszenie masy ciała o 10% może poprawić funkcje stawów kolanowych u osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową aż o 28%. Tym samym zmniejszenie masy ciała o ok 5-10 kg u osób otyłych cierpiących na zwyrodnienie stawu kolanowego może w znaczącym stopniu przyczynić się do zwiększenia sprawności stawu oraz zmniejszenia bólu.

 

Niezwykle ważne jest, aby przygotować indywidualną dietę dla osoby cierpiącej na otyłość. Należy mieć na uwadze fakt, że osoba otyła poza nadmierną wagą może chorować także na szereg innych dolegliwości. Wśród metod radzenia sobie z otyłością należy wymienić:

  • dieta połączona z wysiłkiem fizycznym - odpowiednio dobrana dieta polega na ograniczeniu spożywanej dawki energetycznej oraz na zwiększeniu zużywanej energii poprzez zintensyfikowanie aktywności fizycznej. Zbyt szybka redukcja masy ciała może być bardzo niekorzystna dla organizmu. Zaleca się spadek masy ciała na poziomie ok. 0,5 do maks. 1 kg tygodniowo. Regularność spożywania posiłków oraz odpowiednia ilość płynów jest także niezwykle ważna dla redukcji masy ciała. Sprawdź zasady zdrowej diety na stawy.
  • farmakoterapia - leczenie otyłości może wymagać zastosowania odpowiednich leków, które będą hamowały łaknienie lub ograniczały przyswajalność tłuszczów.
  • leczenie chirurgiczne - polega na poddaniu chorego zabiegom, które zmniejszą pojemność żołądka (gastroplastyka). Leczenie chirurgiczne jest zalecane chorym, u których wskaźnik BMI przekracza wartość 45. Zabieg ten stosuje się w przypadku skrajnej otyłości, u których najczęściej inne metody redukcji masy ciała zakończyły się niepowodzeniem. Skurczony żołądek, często o pojemności mniejszej niż 15 ml, szybciej się napełnia i sprawia wrażenie sytości.

 

Poprawa kondycji stawów u osób otyłych

Osoby otyłe, które cierpią na dolegliwości stawów powinny zadbać o ich skuteczną regenerację. Odpowiednio dobrana suplementacja może przyczynić się do odbudowy tkanki chrząstnej w stawach i poprawić wydolność ich funkcjonowania. Szukasz dobrego suplementu na stawy dla osób z nadwagą? Osobom chorym na zwyrodnienie stawów zaleca się stosowanie suplementu zawierającego kwas hialuronowy oraz siarczan chondroityny - składniki niezbędne do wydolnego funkcjonowania stawów. Osoby otyłe, u których zdiagnozowano chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego lub biodrowego powinny zadbać o odbudowę zniszczonej tkanki hialinowej oraz zapewnienie właściwego poziomu płynu maziowego w chrząstce stawowej. Dzięki temu będą mogły odczuć wyraźną poprawę funkcjonowania stawów oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych.

 

 

Tags:

Zobacz również:

Jak wzmocnić kolana?

Wzmożona aktywność fizyczna może narazić Twoje kolana na urazy oraz kontuzje. Sprawdź, w jaki sposób możesz wzmocnić swoje kolana, aby uchronić się przed bólem i ich przeciążeniem. Opisujemy kilka powszechnie stosowanych metod stabilizacji...

10 zasad dbania o stawy w czasie treningu

Stawy zostały stworzone do ruchu. Trzeba jednak pamiętać, że nadmierne przeciążenie stawów może grozić kontuzjami lub zmianami zwyrodnieniowymi. Sprawdź, jak zadbać o stawy przed, w czasie i po treningu.

RZS a dieta

Sprawdź, jakie składniki i produkty zalecane są dla chorych na RZS, a także jakich produktów chorzy na RZS powinni unikać. Poznaj towarzyszące złej diecie problemy związane z otyłością, niedowagą oraz niedoborami pokarmowymi.

Dieta w artrozie

Nadwaga, otyłość czy brak ruchu to czynniki, które mają bardzo duży wpływ na wystąpienie artrozy. Sprawdź, jak skomponować dietę, która może spowolnić postępujący proces zwyrodnieniowy.

Dna moczanowa - dieta

Dna moczanowa jest bolesną postacią zapalenia stawów. Atakuje stawy i powoduje ostry ból i obrzęk głównie w dużym palcu u stóp i palcach u dłoni, a czasem w nadgarstkach, łokciach, kolanach i kostkach. Jednak odpowiednio dobrana dieta pozwala zmniejszyć negatywne skutki choroby.

Dieta dla stawów

Na kondycję stawów wpływa wiele czynników. Niezwykle istotną rolę w zapewnieniu właściwego funkcjonowania stawów odgrywa sposób żywienia. Właściwie dobrana dieta nie tylko wspomaga ich prawidłowe funkcjonowanie, ale także zmniejsza ból stawów i przyspiesza okres ich regeneracji.

Jak dbać o zdrowe stawy?

Uporczywe dolegliwości stawów to bardzo powszechny problem współczesnej cywilizacji. Nieaktywny tryb życia, przeciążenia fizyczne oraz niezdrowa dieta to częste przyczyny występowanie dolegliwości stawów. Aby im zapobiec, należy dbać o kondycję stawów od najmłodszych...
Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.