Zespół bolesnego barku jest swego rodzaju zmianami zwyrodnieniowymi stawu barkowego, znanym także pod nazwą choroba Duplaya. Zmiany te najczęściej dotyczą osób około 45-55 lat, w podobnej ilość kobiet, jak i mężczyzn. Polegają one na nadmiernym i przedwczesnym zużyciu tkanek miękkich występujących w okolicy stawu barkowego, w tym głównie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego.
Rys.1 Budowa stawu barkowego
Etiologicznie zespół bolesnego barku może mieć przyczynę: pierwotną lub wtórną.
Choroba Duplaya pojawia się gdy jest:
Zespół bolesnego barku może wystąpić także na skutek długotrwale gromadzących się mikrourazów spowodowanych np.:
Najczęstszą przyczyną omawianych zmian zwyrodnieniowych jest uszkodzenie ścięgna łączącego łopatkę z kością ramienną.
Uszkodzenie ścięgna łączącego łopatkę z kością ramienną objawia się przede wszystkim:
W zaawansowanej postaci choroby może dojść do osłabienia, a nawet zaniku mięśni obręczy barkowej, a w przypadku braku podjęcia leczenia zespół bolesnego barku może prowadzić do powstania tzw. barku zamrożonego. Oznacza to całkowite unieruchomienie barku.
Ból najczęściej występuje lub nasila się w nocy. Opisywany jest on zwykle przez pacjentów jako kłujący. Oprócz występowania charakterystycznych dla tego schorzenia objawów, diagnozę potwierdza się wykonaniem badań obrazowych, mających na celu wykluczenie pochodzenia dolegliwości z innych obszarów, np. z okolicy kręgosłupa szyjnego.
W badaniu rentgenowskim widoczne są zwapnienia okołostawowe oraz torbiele występujące w okolicy guzka większego kości ramiennej.
Zespół bolesnego barku najczęściej przebiega w trzech charakterystycznych fazach:
Wykonywanie ćwiczeń mających na celu przywrócenie ruchomości barku przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia choroby Duplaya. Trzeba wykonywać je systematycznie i najlepiej w konsultacji z fizjoterapeuta/rehabilitantem. Wbrew pozorom bolący bark nie powinien być unieruchomiony. Czekanie aż 'samo przejdzie' również nie jest rozwiązaniem. Wyłączenie barku z ruchu może skutkować pojawieniem się w torebce stawowej zrostów, które usuwa się już operacyjnie.
mgr Monika Musialik-Skinderowicz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach kierunku Fizjoterapia.