Paluch koślawy, zwany potocznie halluksem jest zniekształceniem stopy charakteryzującym się przede wszystkim bocznym odchyleniem palucha. Przypadłość ta w zdecydowanie większym stopniu dotyka kobiet, i mimo wszystko jest to znacznie bardziej złożona patologia obejmująca nie tylko paluch, ale także przodostopie.
Halluksy są wynikiem min.:
Niestety mało osób zdaje sobie sprawę że niewłaściwie skonstruowana szpilka powoduje przeciążenie przedniej części stopy, czego skutkiem jest niewłaściwe ułożenie palców. Stwierdzono, że noszenie tego typu obuwia zdecydowanie nasila dolegliwości, ale nie jest bezpośrednią jej przyczyną.
Istotna rolę ma predyspozycja budowy stopy oraz uwarunkowania genetyczne. Wraz z koślawością palucha współwystępuje szpotawość I kości śródstopia, powodująca poszerzenie poprzecznego wymiaru stopy.
Zmianom tym towarzyszy:
W zaawansowanej postaci omawianej patologii występować mogą dolegliwości bólowe już nie tylko w obrębie palucha, ale obejmujące obszar niemal całej stopy.
Oprócz tego pojawiają się deformacje palców II-V, charakteryzujące się przeprostem w stawach śródstopno-paliczkowym oraz przykurczem zgięciowym w stawach międzypaliczkowych. Są to tzw. palce młotkowate. Zniekształcenia te prowadzą do rozwoju zmian zwyrodnieniowych, a czasami zdarza się, iż paluch krzyżuje się z palcem II lub skręca się wokół własnej osi. Takie objawy powodują trudności w dopasowaniu i ubieraniu obuwia oraz znacznie utrudniają poruszanie się.
Pod wpływem zniekształceń palucha zmienia się biomechanika stopy, kolejno następujące zmiany:
Oprócz wymienionych nabytych przyczyn powstawania paluch koślawego, schorzenie to może występować dziedziczenie (zwłaszcza w linii żeńskiej). Paluch koślawy występuje głównie u kobiet, ponieważ ich stopy charakteryzuje znacznie bardziej słabsza konstrukcja więzadłowo-torebkowa niż w przypadku stóp mężczyzn. Dlatego też zmiany te zazwyczaj (około 80% przypadków) występują obustronnie, choć niekoniecznie w tym samym czasie i wykazują różny stopień zaawansowania.
Rys. 1 Paluch koślawy (halluks, haluksy)
Diagnozowanie palucha koślawego odbywa się na podstawie widocznych zmian oraz objawów zgłaszanych przez pacjenta. W przypadku znacznych, nieustępujących dolegliwości bólowych, min. przerostu nasady dalszej śródstopno-paliczkowego palkuch wskazane jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego. Wówczas, celem kwalifikacji do leczenie chirurgicznego wykonywane jest zdjęcie rentgenowskie stóp w pozycji stojącej (ze względu na obciążenie).
W przypadku mniej zaawansowanego stadium patologii można zastosować leczenie zachowawcze, polegające na noszeniu specjalnych wkładek ortopedycznych, które odprowadzają paluch na zewnątrz. Zwykle umieszcza się silikonową wkładkę między paluchem a drugim palcem.
Wybieraj wygodne obuwie, które nie krępuje Twoich ruchów, ani nie powoduje bólu podczas chodzenia. Zbyt duży ucisk zwłaszcza w przedniej bocznej części buta z czasem może mieć wpływ na przyspieszenie pojawienia się halluksów.
Ćwicz stopy - to proste ćwiczenia dzięki który nawet najmniejsze mięśnie stopy pracują. Możesz je wykonywać nawet w pracy za biurkiem.
Paniom poleca się wybierać szpilki które oferują odpowiednie rozłożenie profilu stopy w ten sposób aby nie obciążać mięśni i ścięgien. Ponad to stopy po całym dniu na obcasie z pewnością potrzebują odpoczynku - dosłownie.
mgr Monika Musialik-Skinderowicz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach kierunku Fizjoterapia.