Choroby reumatyczne nie tylko ogromnie obniżają komfort i jakość naszego życia, ale także są bardzo częstym powodem rezygnacji z pracy zawodowej. W Polsce, a także wielu innych krajach europejskich, to właśnie choroby reumatyczne są niezwykle częstym powodem absencji chorobowej w pracy. W ostateczności prowadzą także do wczesnego przechodzenia na rentę z tytułu niezdolności do pracy. To pociąga za sobą negatywne konsekwencje, w postaci niższych dochodów dla jednostki, a także wysokich wydatków budżetowych.
Dane ZUS pokazują, iż choroby reumatyczne od wielu lat zajmują wysoką, trzecią pozycję, wśród chorób, które powodują niezdolność do pracy. Największa wartość rent i emerytur z tytułu niezdolności do pracy została wypłacona w wyniku następujących chorób:
Choroby, które wywołują absencję chorobową pracowników w Polsce
Dolegliwości reumatyczne są bardzo uciążliwe. Ból oraz ograniczona ruchomość stawów znacząco utrudniają wykonywanie pracy zawodowej. Konieczność częstych wizyt u lekarzy oraz poddawanie się regularnej rehabilitacji sprawiają, że pracownik zmuszony jest do częstego zwalniania się z pracy. Nieobecność pracowników przekłada się bezpośrednio na niepełne wykorzystanie potencjału zakładu pracy. Dla pracownika, absencja chorobowa oznacza najczęściej niższe wynagrodzenie.
Według danych ZUS z 2015 r. bardzo duży udział wydatków z funduszy zakładów pracy oraz FUS został przeznaczony na pokrycie absencji chorobowej wynikającej z dolegliwości związanych z układem kostnym i stawowym. Poziom wydatków poniesionych na absencję chorobową pracowników, która spowodowana jest chorobami układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej uplasował się na drugiej pozycji.
Choroby, które wywołują absencję chorobową pracowników w Polsce
Źródło: "Wydatki na świadczenia z ubezpieczeń społecznych związane z niezdolnością do pracy w 2015 r." ZUS, Departament Statystyki i prognoz aktuarialnych.
W całej strukturze wydatków rehabilitacyjnych, największy udział przypadł na świadczenia dla osób cierpiących na choroby związane z układem kostno-stawowym, mięśniowym i tkanki łącznej.
Choroby, które generują największe wydatki na świadczenia rehabilitacyjne
Włączenie odpowiedniej rehabilitacji do leczenia chorób związanych z układem kostno-szkieletowym to absolutna konieczność. Prawidłowo dobrane ćwiczenia pozwalają na odciążenie bolącego stawu, co pozwala uniknąć ryzyka powstawania dalszych uszkodzeń w strukturze stawu. Zależnie od postępu choroby, należy dostosować ćwiczenia, które wzmocnią i zwiększą ruchomość w stawach.
Osoby wykonujące monotonne i powtarzalne ruchy mogą odczuwać liczne dolegliwości bólowe. Choroby przeciążeniowe nazywane są reumatyzmem tkanek miękkich i objawiają się częstymi dolegliwościami barku, łokcia, nadgarstka czy ręki. Reumatyzm ten powstaje na skutek mechanicznego zużycia tkanek układu ruchu. Prowadzi do powstania zmian zapalnych w strukturze układu ruchu (mięśni, ścięgien, tkanek łącznych). Schorzenia powstające na skutek działania skumulowanych mikrourazów, rozwijają się przez wiele miesięcy, a nawet lat. Na skutek nadmiernych przeciążeń dochodzi do ograniczenia wytrzymałości poszczególnych tkanek, co w ostateczności skutkuje upośledzeniem funkcji układu ruchu.
Zgodnie z Art 235 Kodeksu Pracy "Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym".
Oznacza to, że choroby zawodowe mogą powstawać na skutek regularnego wykonywania powtarzalnych czynności lub stałego przybywania w określonej pozycji, w otoczeniu, w którym występują czynniki szkodliwe dla ludzkiego zdrowia takie jak hałas, zapylenie, brak światła, związki chemiczne. Skutki choroby zawodowej mogą prowadzić do trwałej utraty zdrowia.
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 4 września 2013 r. w katalogu chorób zawodowych znajdują się liczne choroby związane z układem ruchowym. W poradniku dla lekarzy "Profilaktyka chorób układu ruchu i obwodowego układu nerwowego wywołanych sposobem wykonywania pracy" zostały wymienione choroby zawodowe:
Powyższy katalog chorób, absolutnie nie wyczerpuje dolegliwości stawowych, które mogą wystąpić na skutek wykonywania regularnych ruchów w pracy lub też stałego narażenia na działanie mikro-urazów i przeciążeń.
Pełny katalog chorób zawodowych dostępny jest w rozporządzeniu w Dzienniku Ustaw: Dz.U. 2013 poz. 1367; Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 września 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych.
W opracowaniu "Praca zawodowa a choroby reumatyczne" autorstwa dr hab. Med. Anny Jędryka-Góral oraz lek. med. Elżbiety Łastowieckiej możemy przeczytać, że u osób, u których stwierdzono chorobę reumatyczną konieczne jest poddanie się regularnej rehabilitacji. W zależności od jednostki chorobowej zalecane są właściwie dobrane masaże, terapia manualna, wyciągi, a także ćwiczenia wzmacniające konkretne grupy mięśni. Polecane jest leczenie sanatoryjne, które może pomóc choremu przywrócić ruchomość i inne funkcje chorych stawów. Rehabilitacja powinna być odpowiednio dostosowana do każdego Pacjenta i musi uwzględniać takie aspekty jak:
Jeżeli choroba nie rozwinęła się do tego stopnia, że uniemożliwia powrót do pracy, zdecydowanie zaleca się kontynuację pracy zawodowej. Co jednak ważne, osoba cierpiąca na dolegliwości reumatyczne nie powinna wykonywać prac, które mogą w szybkim czasie pogorszyć jej kondycję. Należy zatem unikać prac monotypowych, powtarzalnych, które wymagają stałego napięcia statycznego i dynamicznego mięśni lub też powodują przeciążenie układu kostno-stawowego.
Aby odbudować zniszczoną strukturę stawów, warto wspomóc się suplementem wzmacniającym stawy, który zawiera skoncentrowaną dawkę siarczanu chondroityny oraz kwasu hialuronowego. Dzięki czemu umożliwia regenerację zdegenerowanej chrząstki stawowej i wpływa na poprawę ruchomości zużytych stawów.
Kluczowe znaczenie odgrywa także ergonomia w miejscu pracy oraz wprowadzenie przerw w wykonywaniu pracy. Aby nie dopuścić do postępowania choroby, pracownik powinien wykonywać regularne ćwiczenia rozciągające i relaksujące stawy.
Pamiętaj, aby nie lekceważyć pierwszych objawów powstawania dolegliwości reumatycznych, ponieważ ich konsekwencje mogą być bardzo uciążliwe. W ostateczności choroba może prowadzić do rezygnacji z pracy zawodowej lub hobby. Dlatego zastosuj odpowiednią profilaktykę, która uchroni Cię przed postępem choroby.