RZS kiedyś zwany gościec - to przewlekła choroba zapalna, dotyka tkanki łącznej całego ustroju. Najczęściej obejmuje stawy symetrycznie. Choroba występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn niezależnie od wieku.
Najbardziej charakterystycznym objawem jest obrzęk, ból i sztywność stawów. Początek choroby charakteryzuje się najczęściej zapaleniem stawów śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych bliższych rąk, oraz śródstopno-paliczkowych stóp. Zapalenie może dotykać również inne stawy. Skóra rąk staje się ścieńczała i nadmiernie potliwa, pojawiają się zaniki mięśni międzykostnych i glistowatych.
Amerykańskie Towarzystwo Reumatologiczne (American Rheumatism Association, ARA) przedstawiło główne kryteria klasyfikacji RZS, są to:
Stwierdzenie 4 lub więcej kryteriów pozwala na rozpoznanie RZS, dodatkowo poleca się przeprowadzić odpowiednie badania, które potwierdzą prawidłowość diagnozy.
Najwcześniejszą zmianą, która świadczy o RZS jest zapalenie błony maziowej stawu. Tworzy się wówczas niepohamowany wysięk, błona maziowa powiększa się, dochodzi do niszczenia przylegających tkanek wokół stawu (chrząstki, kości, więzadeł). Stopniowo dochodzi do coraz większego zniszczenia powierzchni stawowych, uszkodzenia więzadeł i zniekształceń stawów. Uszkodzenie chrząstki i innych struktur stawu skutkuje powstawaniem wtórnych zmian zwyrodnieniowych stawów. Z czasem powstają zrosty włókniste, potem kostne, co prowadzi do usztywnienie stawów.
Reumatoidalne Zapalenie Stawów można sklasyfikować na podstawie stopnia uszkodzenia chrząstki stawowej w badaniu funkcjonalnym za pomocą testu Seyfrieda. Funkcje brane pod uwagę podczas badania:
Mimo wszystko test ten wykonywany jest głównie do oceny jednego stawu i nie daje on ogólnego obrazu.
RZS to choroba o charakterze ogólnoustrojowym, jednak najbardziej charakterystyczne zmiany dotyczą małych stawów dłoni. Występuje obrzęk, ból, sztywność, zwłaszcza w godzinach porannych.
W zaawansowanych stadiach RZS palce ustawiają się w kierunku kości łokciowej, wtedy nazywamy to odchyleniem łokciowym. Charakterystyczny jest też zaniki mięśni. Ostatecznie dłoń staje się niesprawna, a drobne stawy usztywnione.
Występują zniekształcenia typu 'łabędziej szyi' - przeprost w stawie międzypaliczkowym bliższym, i zgięcie w stawie międzypaliczkowym dalszym; zniekształcenie typu palce 'butonierkowate' zgięcie w stawie międzypaliczkowym bliższym, przeprost w stawie międzypaliczkowym dalszym, kciuk 'butonierkowaty' zwany także 'szewskim'- zgięcie w stawie śródręczno-paliczkowym, przeprost w stawie międzypaliczkowym.
W 20% badanych przypadków pod skórą, szczególnie na łokciach i kolanach oraz w innych miejscach narażonych na ucisk, pojawiają się guzki reumatoidalne.
Ruch jest elementem leczenia kompleksowego, obejmującego:
Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba która atakuje nie tylko stawy, ale również okoliczne tkanki co jedynie potęguje już silne objawy. W ciężkich przypadkach RZS może powodować dysfunkcję różnych narządów, w tym:
Niezwykle istotna jest odpowiednio wcześnie rozpoczęta profilaktyka. Pamiętać należy o regularnych ćwiczeniach, odpowiedniej diecie która eliminuje pokarmy pogłębiające stany zapalne oraz suplementacji, która zapewni odżywienie chrząstek hamując i łagodząc jednocześnie postęp choroby. Dane badań obserwacyjnych instytutów medycznych wskazują, że około połowa chorych przerywa leczenie, głównie ze względu na działania niepożądane stosowanych środków lub braku oczekiwanego efektu.
Warto zwrócić uwagęe na przyczynę dolegliwości stawowych. Najczęściej ból jest spowodowany stanem zapalny, który wynika nie tylko z mechanizmu w jaki choroba postępuję, ale także z niskiego poziomu mazi stawowej lub jej złej jakości. Uzupełniając naturalne niedobory możemy wpływać na łagodzenie przebiegu RZS.