Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

W skrócie określane jako ZZSK to postępująca, przewlekła choroba dotycząca głównie:

​Głównym objawem choroby jest sztywnienie więzadeł kręgosłupa, co prowadzi do ograniczenia ruchomości i sztywnienia całego kręgosłupa.

Nie jest do końca poznana geneza tej choroby, ale mimo to wpływ na zachorowanie przypisuje się czynnikowi genetycznemu oraz infekcyjnemu.

 

Choroba ta dotyczy 3 razy częściej mężczyzn niż kobiet. 

Zazwyczaj rozpoczyna się między 15 a 30 rokiem życia. U kobiet choroba ma łagodniejszy przebieg, przez co jest rzadziej rozpoznawana. Często obserwuje się rodzinne występowanie choroby. ZZSK może rozwinąć się także u dzieci lub osób starszych.

 

ZZSK jest chorobą która rozwija się powoli i stopniowo postępuje. Do objawów występujących w początkowym okresie choroby, zwanym także okresem prodromalnym lub okresem zwiastunów należy:

  • ogólne osłabienie organizmu,
  • stan podgorączkowy,
  • brak apetytu,
  • nagły spadek masy ciała.


We wczesnym okresie pojawiają się objawy charakterystyczne dla ZZSK, takie jak:

  • sztywność poranna, której towarzyszyć może symetrycznie występujący ból w okolicy krzyżowej promieniujący do kończyn dolnych. Ból ten opisywany jest jako tępy, trudny do umiejscowienia i nie ustępuje w spoczynku
  • ból w klatce piersiowej, zwłaszcza podczas kichania lub kaszlu w przypadku zajęcia stawów kręgowo-żebrowych
  • u kobiet często choroba rozpoczyna się bólem w okolicy szyjnego odcinka kręgosłupa

W okresie zaawansowanym bóle w okolicy kręgosłupa i klatki piersiowej nasilają się, a w okresie zaawansowanym dochodzi do zesztywnienia kręgosłupa. Dolegliwości bólowe mogą wówczas zmniejszyć swoje nasilenie. Całkowite zesztywnienie kręgosłupa powoduje, że chory chcąc spojrzeć w bok musi wykonać ruch całym ciałem.

 

Przebieg ZZSK

Przebieg choroby zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa charakteryzuje się występowaniem okresów zaostrzeń i remisji.
ONajczęstsze objawy:

  • Ból
  • ograniczene ruchomości
  • ograniczenie zakresu ruchu
  • zaburzenie chodu
  • obniżenie wzrostu

Oprócz pojawiających się bólów i ograniczenia ruchomości objawami zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa jest :

  • zniesienie fizjologicznej lordozy lędźwiowej
  • wyrównanie lub pogłębienie kifozy piersiowej.

Na skutek pogłębienia kifozy piersiowej zmienia się ustawienie łopatek względem tułowia. Coraz bardziej pochylona sylwetka chorego zmusza do odginania głowy w tył w celu zwiększenia pola widzenia, a tym samym do pogłębienia lordozy szyjnej. Usztywnienie klatki piersiowej powoduje zmniejszenie pojemności życiowej płuc oraz zmianę toru oddychania na przeponowy.

Ograniczenie ruchomości stawów biodrowych i miednicy powoduje zaburzenia chodu. Często także procesem chorobowym zajęte są ścięgna Achillesa co powoduje ból pięt i dodatkowo zaburza poruszanie się. Dotyczy to około 40% chorych. 

 

Zmiany w tkance mięśniowej

W przebiegu ZZSK obserwuje się również, zmiay w tkance mięścniowej która wraz z rozwojem choroby zastępowana jest tkanką łączną. Powoduje to osłabienie mięśni, a nawet ich zaniki. Często powstają też przykurcze zgięciowe stawów biodrowych, kolanowych oraz skokowych.

Zdarza się iż w przebiegu ZZSK procesem chorobowym objęte są także inne narządy. U ¼ chorych występuje zapalenie tęczówki oka. Rzadziej obserwuje się:

  • wady zastawek serca
  • zaburzenia przewodnictwa bodźców
  • zapalenie aorty i osierdzia
  • zwłóknienie płuc


​U chorych na ZZSK szybciej dochodzi do rozwoju miażdżycy oraz choroby niedokrwiennej serca.

 

 

kregoslup-bambusowy.jpg

Rys.1 Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) - kręgosłup bambusowy

 

Na skutek zmian powstałych w przebiegu ZZSK kręgosłup chorego charakteryzuje się mniejszą elastycznością, przez co jest on bardziej wrażliwy na urazy oraz bardziej podatny na rozwój osteoporozy. Prowadzić to może do powstawania niestabilności lub podwichnięć mogących uszkadzać struktury nerwowe.

W obrazie radiologicznym u chorego na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa w odcinku szyjnym:

  • widoczne są zmiany trzonów kręgowych
  • podwichnięcia stawów szczytowo-obrotowych
  • więzadła międzykolcowe i podłużne ulegają kostnieniu
  • pojawiają się twory kostne łączące sąsiadujące ze sobą kręgi, zwane syndesmofitami. Swój początek biorą one w pierścieniu włóknistym.

 

W zależności od miejsca występowania zmian chorobowych wyróżnia się trzy postacie ZZSK:

 

  1. Osiowa - postać ta obejmuje stawy kręgosłupa oraz stawy krzyżowo-biodrowe.
  2. Jednostronna - w której dodatkowo zajęte są stawy biodrowe i barkowe.
  3. Skandynawska lub obwodowa - ta postać ZZSK charakteryzuje się zmianami umiejscowionymi w stawach kręgosłupa, stawach krzyżowo-biodrowych oraz w stawach rąk i nóg. Postać ta występuje u około 25-30% chorych. 

 

Rozpoznanie choroby opiera się na określonych kryteriach klinicznych i radiologicznych.

 

Do kryteriów klinicznych należy:

  • ból w okolicy krzyżowo-lędźwiowej utrzymujący się przez 3 miesiące, który zmniejsza się po ćwiczeniach i nie ustępuje w spoczynku,
  • ograniczenie ruchomości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa oraz zmniejszenie ruchomości klatki piersiowej.


​Do kryteriów radiologicznych należy: 

  • obustronne zmiany zapalne w stawach krzyżowo-biodrowych 2-4 stopnia lub jednostronne 3-4 stopnia. 

​Potwierdzenie rozpoznania ZZSK następuje gdy spełnione jest kryterium radiologiczne oraz co najmniej jedno kryterium kliniczne.

https://www.zdro-vita.pl/hyalutidin-hc-aktiv-2x500-ml.html

Rehabilitacja i profilaktyka

Po prawidłowym zdiagnozowaniu choroby należy niezwłocznie przystąpić do rehabilitacji, oraz zmiany codziennej diety w taki sposób aby dostarczała niezbędne dla funkcjonowania stawów składniki. Systematyczność oraz przestrzeganie diety z pewnością przyniesie oczekiwany rezultat. Trzeba pamiętać, że prawidłowa diagnoza stanowi kluczową część w leczeniu.

 

 

Autor

mgr Monika Musialik-Skinderowicz

Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach kierunku Fizjoterapia.

Tags:

Zobacz również:

Budowa stawów kręgosłupa

Kręgosłup stanowi centralną oś ciała, pełni funkcję podporową. Jest rodzajem elastycznego i wytrzymałego 'pancerza', chroniącego delikatne struktury nerwowe przed uszkodzeniem.  

Spondyloartroza

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa polegające na przedwczesnym zużyciu krążków międzykręgowych. 

Kiedy warto stosować suplement na stawy?

W zależności od przyczyn, które wywołują ból stawu, powinniśmy zastosować odpowiednie środki wzmacniające stawy. Sprawdź w jaki sposób możesz poradzić sobie z dolegliwościami związanymi z chorobami zwyrodnieniowymi, uszkodzeniami...

Spondyloza a spondyloartroza

Spondyloza i spondyloartroza to dwa pojęcia określające zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów międzykręgowych. Sprawdź różnice pomiędzy tymi jednostkami chorobowymi.

Spondyloartropatie - choroby reumatyczne

Spondyloartropatie to ogólna nazwa obejmująca grupę chorób reumatycznych, w przebiegu których dochodzi do zapalenia stawów kręgosłupa oraz stawów obwodowych. Sprawdź czym się objawiają i jakie są ich przyczyny.

Jak dbać o zdrowe stawy?

Uporczywe dolegliwości stawów to bardzo powszechny problem współczesnej cywilizacji. Nieaktywny tryb życia, przeciążenia fizyczne oraz niezdrowa dieta to częste przyczyny występowanie dolegliwości stawów. Aby im zapobiec, należy dbać o kondycję stawów od najmłodszych...
Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.